1 Όταν καθήσεις να φας μαζί με έναν άρχοντα, παρατήρει με επιμέλεια εκείνα που παραθέτουν μπροστά σου·
2 και βάλε μαχαίρι στον λαιμό σου, αν είσαι αδηφάγος·
3 μη επιθυμείς τα εδέσματά του· επειδή, αυτά είναι τροφή δολιότητας.
4 Μη μεριμνάς να γίνεις πλούσιος· άπεχε από τη σοφία σου.
5 Θα βάλεις τα μάτια σου σ' αυτό που δεν υπάρχει; Επειδή, ο πλούτος, βέβαια, κατασκευάζει για τον εαυτό του φτερά σαν του αετού, και πετάει προς τον ουρανό.
6 Μη τρως το ψωμί τού φθονερού ούτε να επιθυμείς τα εδέσματά του·
7 επειδή, όπως σκέφτεται στην ψυχή του, τέτοιος είναι· σου λέει, φάε και πιες· αλλά, η καρδιά του δεν είναι μαζί σου.
8 Το ψωμί που έφαγες, θα το ξεράσεις, και θα χάσεις τις γλυκιές συνομιλίες σου.
9 Μη μιλάς στα αυτιά τού άφρονα· επειδή, θα καταφρονήσει τη σοφία των λόγων σου.
10 Μη μετακινείς αρχαία όρια· και μη μπεις μέσα στα χωράφια των ορφανών·
11 επειδή, ο Λυτρωτής τους είναι ισχυρός· αυτός θα εκδικάσει τη δίκη τους εναντίον σου.
12 Προσκόλλησε την καρδιά σου στην παιδεία, και τα αυτιά σου στα λόγια τής γνώσης.
13 Μη λυπάσαι να διαπαιδαγωγείς το παιδί· επειδή, αν το χτυπήσεις με τη ράβδο, δεν θα πεθάνει·
14 εσύ, χτυπώντας το με τη ράβδο, θα ελευθερώσεις την ψυχή του από τον άδη.
15 Γιε μου, αν η καρδιά σου γίνει σοφή, θα ευφραίνεται και η δική μου καρδιά·
16 και τα νεφρά μου θα αγάλλονται, όταν τα χείλη σου μιλάνε σωστά.
17 Ας μη ζηλεύει η καρδιά σου τους αμαρτωλούς· αλλά να είσαι στον φόβο τού Κυρίου όλη την ημέρα·
18 επειδή, σίγουρα υπάρχει αμοιβή, και η ελπίδα σου δεν θα αποκοπεί.
19 Εσύ, γιε μου άκου, και γίνε σοφός, και κατεύθυνε την καρδιά σου στον δρόμο.
20 Μη είσαι ανάμεσα σε κρασοπότες, ανάμεσα σε άσωτους κρεατοφάγους·
21 επειδή, ο μέθυσος και ο άσωτος θα φτωχεύσουν· και ο υπναράς θα ντυθεί κουρέλια.
22 Να υπακούς στον πατέρα σου, που σε γέννησε· και μη καταφρονείς τη μητέρα σου, όταν γεράσει.
23 Αγόραζε την αλήθεια, και μη την πουλάς· τη σοφία, και την παιδεία, και τη σύνεση.
24 Ο πατέρας τού δικαίου θα χαρεί υπερβολικά· και όποιος γεννάει σοφό γιο, θα ευφραίνεται σ' αυτόν.
25 Ο πατέρας σου και η μητέρα σου θα ευφραίνονται· μάλιστα, εκείνη, που σε γέννησε, θα χαίρεται.
26 Γιε μου, δώσε την καρδιά σου σε μένα, και τα μάτια σου ας προσέχουν στους δρόμους μου·
27 επειδή, η πόρνη είναι λάκκος βαθύς· και η ξένη γυναίκα, στενό πηγάδι.
28 Αυτή, επιπλέον, ενεδρεύει σαν ληστής, και πληθαίνει τούς παραβάτες ανάμεσα στους ανθρώπους.
29 Σε ποιον είναι τα «ουαί»; Σε ποιον οι στεναγμοί; Σε ποιον οι φιλονικίες; Σε ποιον οι ματαιολογίες; Σε ποιον τα χτυπήματα χωρίς αιτία; Σε ποιον η φλόγωση των ματιών;
30 Σ' αυτούς που δαπανούν τον χρόνο τους στο κρασί· σ' εκείνους που σπαταλούν τον χρόνο τους ανιχνεύοντας οινοποσίες.
31 Μη κοιτάζεις το κρασί ότι κοκκινίζει, ότι δίνει το χρώμα του στο ποτήρι, ότι κατεβαίνει ευχάριστα.
32 Στο τέλος του δαγκώνει σαν φίδι, και κεντρώνει σαν βασιλίσκος·
33 τα μάτια σου θα κοιτάξουν ξένες γυναίκες, και η καρδιά σου θα μιλήσει αισχρά·
34 και θα είσαι σαν κάποιον που κοιμάται στο μέσον τής θάλασσας, και σαν κάποιον που είναι ξαπλωμένος επάνω σε κορυφή καταρτιού.
35 Με χτυπούσαν, θα πεις, και δεν πόνεσα· με έδειραν, και δεν αισθάνθηκα· πότε θα σηκωθώ, για να πάω να τον ζητήσω ξανά;